Letni czas sprzyja wyjazdom, więc postaram się Was zachęcić do odwiedzenia " malowanej wsi".
Każdego roku, w czerwcu odbywa się finał konkursu " Malowana chata", a teraz zbiegł się on z otwarciem odnowionej zagrody Felicji Curyłowej, prekursorki kolorowego zdobienia wszystkiego, co otaczało niegdyś człowieka. Jej zagroda jest dziś muzeum niezwykłym, a dodatkowo została wzbogacona o dwie chatki przeniesione z innych miejsc, jedną krytą strzechą, drugą wybornie pomalowaną przez nieżyjącą ludową artystkę- Stefanię Łączyńską. Stodoła zaś ma fragmenty wiklinowych ścian, a " komory" zagrody kryją stare sprzęty używane niegdyś w codziennych, gospodarskich pracach.
Zapewne nie każdy z moich Czytelników widział słomiane pokrycie dachu- chyba, że w skansenach:-)
Wspomniana stodoła. Kiedyś deski były niedostępne dla biednych ludzi.
Pobielone wapnem ściany chętnie przyjmowały kolorowe bukiety.
Ta zagroda to prawdziwy malowany skansen- jedyny i niepowtarzalny.
Mam mnóstwo zdjęć, ale dzisiejszym postem chcę nawiązać do mojego poprzedniego, który traktował o starych obrazach.
Zalipiański skansen pokazuje nam jak pięknie prości ludzie, zapracowani i biedni, zdobili swoje mieszkania, by cieszyć się ogrodami, których w rzeczywistości mieć nie mogli.
Potrzeba piękna jest tak silna, że wyzwala w człowieku wielkie możliwości twórcze.
Sami zobaczcie najstarsze, małe- wielkie dzieła zrodzone w sercu i umyśle, a spracowanymi dłońmi przeniesione na ściany ubogich chatek i na święte obrazy, które często zastępowały słowo pisane przemawiając różnorodnością scen i wizerunków.
Proszę zwrócić uwagę na ramy, wykonywane samodzielnie przez gospodarzy, zbijane z czterech listewek, a potem starannie ozdabiane. Powyżej scena zaśnięcia NMP, a poniżej MB Bolesna.
Obrazy, które w innych miejscowościach wisiały bez dodatkowych zdobień, w Zalipiu zyskiwały kwiaty na szkle malowane.
Scena ukoronowania NMP na królową nieba i ziemi znalazła się pomiędzy innymi obrazami. To bardzo stare wyobrażenie z Bogiem Ojcem i licznymi Świętymi.
Pan Jezus złożony do grobu w asyście aniołów.
Patron rzeczy zagubionych, św. Antoni Padewski na modlitwie.
W każdym domu był domowy ołtarzyk, przed którym cała rodzina odmawiała modlitwy. Duże odległości do kościoła i brak środków lokomocji ograniczały możliwość wyjścia do kościoła do dni świątecznych. W dni powszednie klękano właśnie przed domowym ołtarzykiem, o który dbano w każdym domu.
Wszystkie ściany były wypełnione obrazami. Zakrywały one też nierówności bo w chłopskich domach nie było tynków.
Miejscem szczególnym był piec, duży, chlebowy służący do pieczenia chleba, gotowania potraw, przechowywania ich w cieple zanim domownicy wrócą z pola, a zimą do ogrzewania domu. Z tyłu pieca bywało legowisko do spania dla babci lub dziadka ( najcieplejsze miejsce w chacie).
Proszę zwrócić uwagę na " packi"- białe plamy wykonane pędzlem na ciemnej zakopconej części pieca- to były pierwsze " kwiaty".
Chlubą każdej gospodyni były grube poduchy napełnione prawdziwym pierzem z własnych gęsi.
W każdym domu obowiązkowo Anioł Stróż strzegł licznego potomstwa, mnie zaintrygowało to odmienne ujęcie.
Ciekawym sposobem tworzenia własnego obrazu było wyklejanie obrazkami kolędowymi lub odpustowymi.
Na kawałkach tektury lub deskach malowano symbole religijne.
Ludowe artystki wyklejały piękne obrazy patriotyczne z dostępnych materiałów.
Sztuka przenoszenia domów drewnianych jest trudną umiejętnością, ale jeden z pracowników muzeum etnograficznego opracował metodę przenoszenia fragmentów malatury, które stanowią dziś artystyczną wartość.
Każdy obrazek otoczony był malowidłem ściennym.
W ten sposób zdobiono też rodzinne pamiątki i fotografie.
Moja fascynacja tymi pamiątkami trwa niezmiennie i dlatego staram się Was zachęcić do odwiedzenia tego wyjątkowego muzeum.
Pod drewnianą ścianą obowiązkowo zakwitły malwy.
Tym kolorowym postem żegnam się z Wami śląc serdeczne pozdrowienia.
